28 stycznia 2021

Czy wiesz, że z każdych dziesięciu kręgowców, czyli ryb, płazów, gadów, ptaków i ssaków, w ciągu ostatnich 50 lat straciliśmy siedem? Co dwa lata WWF publikuje Raport Żyjącej Planety (ang. Living Planet Report, LPR) we współpracy z wiodącymi ekspertami i organizacjami. Jest swego rodzaju badaniem okresowym planety, które pokazuje, jaki jest stan środowiska naturalnego, jak bardzo i dlaczego jest zagrożone, i co to oznacza dla nas, ludzi. Zawarte w LPR wnioski i zalecenia to wynik analizy wskaźników związanych z różnorodnością biologiczną. Jednym z najważniejszych jest Wskaźnik Żyjącej Planety (ang. Living Planet Index, wskaźnik LPI), odzwierciedlający globalne trendy w liczebności populacji dzikich zwierząt.

Człowiek jako jeden z gatunków jest częścią sieci różnorodności biologicznej na świecie i ściśle zależy od jej kondycji. Zgodnie z raportem szacuje się, że na ten moment przekształciliśmy ¾ światowych obszarów lądowych i jeśli podobny trend się utrzyma, do 2050 r. będzie to już 90% przekształconych obszarów, co oznacza koniec różnorodności biologicznej na naszej planecie. Poznaj publikacje przygotowane specjalnie dla młodzieży oraz zestaw materiałów edukacyjnych dla nauczycieli, by rozmawiać o obecnej kondycji dzikiej przyrody i potrzebie jej ochrony w oparciu o bogato ilustrowane infografiki, warsztaty badacza terenowego, społeczną grę symulacyjną o tamach i globalne powiązania pomiędzy rozwojem pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 a eksploatacją środowiska naturalnego.

Przygotowaliśmy 12-stronicową wersję raportu dla młodzieży, która wyjaśnia, czym jest wskaźnik LPI, i przedstawia najważniejsze wyniki oraz zalecenia w formie treściwych infografik i studiów przypadku. To duża dawka wiedzy, opracowana w przystępnej i atrakcyjnej formie z naciskiem na język wizualny dla młodych osób. Dzięki czemu w ogóle nie przypomina raportu! Towarzyszące publikacji materiały edukacyjne pomogą nauczycielom omówić z uczniami najważniejsze zagadnienia przedstawione w raporcie.

To zestaw trzech scenariuszy warsztatów, które w połączeniu z prezentacją i raportem „LPR 2020. Przewodnik dla młodzieży” (skrócona nazwa) wyposażą cię w praktyczne narzędzia i pomysły, jak wdrożyć zagadnienia powiązane z ochroną przyrody. Uczestnicy zajęć zaangażują się w dyskusję symulacyjną jako mieszkańcy miejscowości Rzeczyno, wyjdą w teren badać i liczyć różnorodność gatunków zwierząt, grzybów i roślin, a także przygotują „las transparentów” w odpowiedzi na eksploatację przyrody, która wpłynęła na rozwój pandemii. Krótka prezentacja pomoże przedstawić najważniejsze wnioski z LPR-u, wielkoformatowe infografiki i poprowadzić kolejne etapy zajęć edukacyjnych.

DEBATA: WPŁYW TAM NA EKOSYSTEMY SŁODKOWODNE

Pojedyncza karta z LPR dla nauczycieli Zorganizuj z uczniami symulację debaty w fikcyjnym mieście Rzeczyno, którego mieszkańców zelektryzowała wieść o budowie nowej tamy. Sprawdźcie, jakie obawy pojawiają się wokół nowej inwestycji i kim są ludzie, którym zależy na jej realizacji. Poznajcie przyrodnicze i społeczne skutki, które przyniesie zapora na rzece Kamionka, a także cele, które chcą realizować lokalne władze i inwestorzy. Sprawę pomogą wam przedyskutować postaci ze społeczności lokalnej, a wśród nich: Zuzanna Łosoś – nauczycielka szkoły podstawowej, Jan Pszeniczny – miejscowy rolnik, Otto Kredens – przedstawiciel Agencji Ochrony Środowiska, Renata Napieraj – burmistrzyni Rzeczyna i Michał Meander, lokalny poseł!

TWORZYMY WŁASNY „RAPORT ŻYJĄCEJ PLANETY”

Pojedyncza karta z LPR dla nauczycieli Nie ma lepszego nauczyciela niż doświadczenie! Zaproś uczniów do zbadania różnorodności biologicznej w waszej okolicy, np. w całej miejscowości czy w dzielnicy, w której znajduje się szkoła. Niech dociekliwi badacze przyrody wypatrują owadów i ptaków, a także ssaków, płazów i gadów, a może nawet ryb, które są waszymi sąsiadami. Nie zapomnijcie też o roślinach, które mogą być smacznym wstępem do dzikiej kuchni, naturalnym repelentem, kosmetykiem lub lekiem, ani o tajemniczych grzybach! Wykonajcie elektroniczne zielniki ze sfotografowanymi okazami roślin oraz papierowe lub cyfrowe lapbooki o gatunkach napotkanych zwierząt i grzybów! W rozpoznawaniu gatunków wesprze was specjalna aplikacja. Po stworzeniu własnego „Raportu żyjącej planety” i ocenie poziomu bioróżnorodności w waszej okolicy, zachęć uczniów, by wypracowali rekomendacje i plan działania na rzecz poprawy stanu lokalnego środowiska.

*Sprawdźcie, jak zwiększyć przestrzeń dzikiej przyrody na szkolnym podwórku w Checkliście audytowej dla szkół z Programu z Pandą (temat: różnorodność biologiczna).

O PANDEMII I OCHRONIE PRZYRODY W GLOBALNYM ŚWIECIE

Pojedyncza karta z LPR dla nauczycieli Czy lepsza ochrona przyrody przełoży się na nasze bezpieczeństwo? Jak najbardziej. Od nitki do kłębka, przejdź z uczniami szlakiem powiązań pomiędzy silnymi ekosystemami lasów, rzek, mórz i oceanów w przyrodzie, różnorodnością zamieszkujących je gatunków a regulacją niebezpiecznych patogenów. Spróbujcie odtworzyć ciąg zależności od Wuhan do waszej miejscowości w rozwoju pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 albo wymyślić własny. Zagrajcie w Prawdę i Fałsz, a także przedyskutujcie rozmaite stanowiska dotyczące ochrony przyrody przed jej eksploatacją. Poszukajcie połączeń w czwórkach wylosowanych pojęć i przekonajcie się, jak zdrowe i różnorodne środowisko naturalne wpływa na rozwój społeczny, naukowy i gospodarczy wybranego kraju lub regionu w globalnym świecie. Chcecie zorganizować Dzień Ziemi lub inne wydarzenie dla przyrody w waszej szkole? Przygotujcie zestaw infografik o różnorodności biologicznej na planecie i zestaw transparentów z hasłami na rzecz ochrony przyrody, które możecie wykorzystać w ramach szkolnego happeningu – przemarszu dla przyrody. Na koniec opublikujcie 10 ambitnych i wykonalnych postulatów, które zamierzacie wdrożyć indywidualnie lub jako cała społeczność szkolna, by wspólnie chronić środowisko naturalne.