2000 wilków – tyle liczy populacja tych zwierząt w Polsce. Tymczasem pierwotnie wilk był jednym z najbardziej powszechnych drapieżników i trzymał pieczę nad środowiskiem leśnym. Kurczenie się naturalnych siedlisk jego życia i wyniszczająca polityka człowieka sprawiły jednak, że wilk trafił na listę gatunków objętych ścisłą ochroną.
Wilk to gospodarz i opiekun lasu.
Na co dzień dba o to, aby w leśnym ekosystemie panował ład i równowaga. Jako przodek udomowionego psa powinien być szczególnie bliski człowiekowi. Jest inteligentny, wytrzymały i niezwykle opiekuńczy w stosunku do swojej watahy. To piękne i charyzmatyczne zwierzę nie cieszy się jednak dobrą sławą i przez lata było tępione. Okazuje się jednak, że to nie wilk jest zagrożeniem dla człowieka, lecz człowiek dla wilka.
Jak WWF pomaga polskim wilkom?
Fundacja WWF Polska już od wielu lat aktywnie wspiera ochronę wilka w Polsce. Działamy wielokierunkowo – m.in. sprzeciwiając się komercyjnym odstrzałom, edukując na temat prawdziwej natury tego zwierzęcia czy zapobiegając konfliktowym sytuacjom na linii wilki – hodowcy zwierząt gospodarskich. Ekspansja człowieka sprawiła, że wilkom jest coraz trudniej zdobywać naturalne dla nich pożywienie, przez co wkraczają na hodowlane tereny. Za pomocą rozmaitych działań profilaktycznych fundacja WWF zmierza do unormowania tej sytuacji.
Pomóż wilkom przetrwać w Polsce
Podejmowane przez nas działania na rzecz wilków przynoszą coraz lepsze efekty. Wzrasta świadomość potrzeby ochrony gatunku. Coraz większa część populacji rozumie przyjazną naturę i niezbędną rolę tych zwierząt w ekosystemie. Zdaje sobie też sprawę z trudnej sytuacji żyjących obecnie wilków. Dziś także Ty możesz propagować pozytywny przekaz na ich temat, symbolicznie adoptować zwierzę i aktywnie wspierać nasze działania, które nie pozwolą wilkom wyginąć.
Zaprzyjaźnij się z wilkiem
Wilk to mądre, dostojne i niezwykle opiekuńcze w stosunku do swojego stada zwierzę. Wilcza wataha liczy w Polsce zwykle około 8 osobników, które koegzystują w hierarchii. Młode, starsze czy chorujące osobniki zawsze mogą liczyć na specjalną ochronę. Wilki doskonale komunikują się między sobą – poprzez wycie lub wydawanie innych odgłosów, a także pozawerbalnie (wydzielając zapachy, obserwując mimikę czy przybierając określoną postawę ciała). W naturalnych warunkach wilki pozostają samowystarczalne i w pełni niezależne od człowieka. Ograniczenie ich naturalnych terenów prowadzi jednak do konfliktów, za które winą trudno obarczać wilki.
Wilcza wataha to grupa osobników, której organizacja przypomina tradycyjną rodzinę. Każdy osobnik ma w niej swoje miejsce, a wszystkich łączą silne więzi. Najwięcej musi dać z siebie dowodzący samiec, natomiast dzieci, starcy i chorzy są na uprzywilejowanych pozycjach.
Pierwotnie wilki bytowały na rozległych obszarach Europy Zachodniej i Ameryki Północnej, a ich populacja obejmowała aż 26 podgatunków. Różnią się pod względem ubarwienia czy masy ciała. Ich waga może wahać się od 20 kg (na azjatyckich stepach) do 80 kg (na Alasce). W naszym rejonie wilk zwykle waży ok. 60kg, a długość jego ciała osiąga ok. 125 centymetrów.
Na terytorium Polski wilki występują w 3 różnych populacjach – na południu, w polskiej części Karpat (populacja karpacka), we wschodniej części kraju (populacja bałtycka) oraz na zachód od Wisły, gdzie nasze wilki wraz z wilkami po niemieckiej stronie granicy tworzą populację środkowo-europejską, która posiada status zagrożonej w Europie.
Zagrożenie wilków w Polsce
Ograniczanie naturalnych siedlisk wilka – np. poprzez budowanie nowych osiedli czy sieci dróg – mocno ogranicza naturalne zasoby ich pokarmu. Tymczasem zwierzę to w sposób instynktowny dąży do zdobywania pożywienia dla siebie i swojego potomstwa.
Zdarza się, że wilki nie mogąc uzyskać naturalnego dla nich pokarmu, polują na niewłaściwie zabezpieczone zwierzęta hodowlane. Takie zachowanie powoduje sytuacje konfliktowe między hodowcami a wilkami. Rosnąca presja ze strony człowieka sprawia, że zwierzętom tym coraz trudniej podejmować wędrówki w celu poszukiwania nowych miejsc do życia, a tym samym źródeł niezbędnych zasobów żywieniowych.
Największym zagrożeniem dla wilka jest człowiek i jego polityka wobec ekosystemów leśnych. Kłusownictwo (w tym nielegalny odstrzał), wypadki drogowe i utrata naturalnych siedlisk to problemy, które zagrażają wilkom każdego dnia. Wilk jest tzw. gatunkiem problemowym. Oznacza to, że może atakować zwierzęta gospodarskie, jak owce, krowy, kozy i (choć rzadziej) konie. Jakkolwiek szkody powodowane przez wilki nie mają istotnego znaczenia gospodarczego w skali kraju, lokalnie mogą być jednak uciążliwe. Za ich sprawą od setek lat powstawał negatywny wizerunek tego drapieżnika i był on bezwzględnie tępiony.
Dziś spotykamy się z sytuacją, gdy populacja wilków liczy ok. 2000 osobników. Wbrew pozorom jest to postęp w stosunku do stanu wyjściowego, a zawdzięczamy go objęciem ochroną gatunku (w Polsce od 1998 r.). Dzięki podjętym działaniom możliwy był wzrost liczebności osobników oraz migracja wilków z obszaru Pojezierza Mazurskiego do Polski Zachodniej i wschodnich landów Niemiec. W ostatnich latach zwierzęta te były notowane nawet w Danii i Holandii, a więc w krajach, w których od wieków ich nie spotykano.
Razem pomóżmy wilkom przetrwać
Fundacja WWF od wielu lat aktywnie wspiera ochronę wilka w Polsce. Działamy w tym zakresie na wielu płaszczyznach. Po pierwsze, zmieniamy wizerunek tego zwierzęcia. Nie jest ono bowiem agresywne w stosunku do człowieka, a po gospodarcze zasoby sięga wyłącznie z konieczności, do której sami od wielu lat doprowadzamy. Nasze działania zmierzające do poprawy postrzegania wilka obejmują m.in. publikacje, kampanie medialno-informacyjne, programy edukacyjne, szkolenia i warsztaty („Bajki o dobrym wilku” na CD, książka pt. „Wilk Ambaras”, kampania „Zawyj dla wilka” itp.).
Ponadto, aby przeciwdziałać szkodom wyrządzanym przez wilki, fundacja WWF Polska już od wielu lat przekazuje hodowcom specjalistyczne zestawy pastuchów elektrycznych wyposażonych w panele słoneczne (łącznie ok. 140 zestawów) oraz pasterskie psy stróżujące (owczarki podhalańskie – łącznie ok. 38 psów). W obszarze ograniczenia szkód powodowanych przez duże drapieżniki stale współpracujemy z regionalnymi dyrekcjami ochrony środowiska.
Umożliwiamy też gromadzenie zasobów na ochronę wilków poprzez symboliczne adopcje dostępne na stronie wwf.pl/pomagam. Każde zaadoptowane zwierzę to nadzieja dla całego gatunku i wkład w starania, by to silne, choć bezbronne wobec działań człowieka zwierzę, nie zniknęło bezpowrotnie z naszej planety.
