Maseczki w naturze, czyli o nowych odpadach

Według naukowców z Aveiro w Portugalii, w związku z sytuacją pandemiczną szacunkowe globalne zużycie środków ochrony może być równe nawet 129 miliardom maseczek i 65 miliardom rękawiczek miesięcznie*. Dla porównania, W Polsce w marcu i kwietniu 2020 roku wyprodukowano ponad 35 milionów masek ochronnych i 0,5 miliona jednorazowych rękawic plastikowych w celu walki z rozprzestrzenianiem się COVID-19.

Przy założeniu, że jedna maseczka waży około 3 gram, daje to globalnie 4,6 miliona ton** samych maseczek rocznie - jako nowych dodatkowych form odpadów, które, jeśli nie zostaną odpowiednio zagospodarowane staną się dodatkową formą zanieczyszczenia środowiska. Jest to kategoria odpadów, które ze względu na swoją charakterystykę, nie mogą być ponownie użyte, a więc trafią na składowisko odpadów lub do spalarni. Odpadów, które z uwagi na swoją lekkość, po wyrzuceniu do kosza w przestrzeni publicznej mogą być wywiewane do środowiska, gdzie stanowią zagrożenie np. dla ptaków, które mogą zaplątać się w elastyczne elementy maseczki. Podobnie jak plastikowe słomki, maseczki ochronne, poprzez swoją wszechobecność w codziennym życiu i widoczność, zwracają uwagę na problem odpadów i ich zagospodarowania. Co możemy zrobić jako konsumenci? Zadbać o to, aby maseczki trafiły do kosza, nie zaszkodzi też oderwać elastycznych elementów maseczki, przed jej wyrzuceniem. 

12 milionów  

Problem wycieku odpadów do środowiska jest jednak znacznie większy. IUCN szacuje, że co roku do środowiska morskiego wycieka 12 milionów odpadów plastiku. Dlatego WWF prowadzi działania mające na celu utworzenie globalnego traktatu ONZ w sprawie zanieczyszczenia środowiska tworzywami sztucznymi. Ponadto, tematem tegorocznej Godziny Dla Ziemi WWF było Morze Bałtyckie i jego największe problemy, w tym problem sieci widmo, czyli zagubionych lub pozostawionych narzędzia połowowe, dryfujących w Bałtyku. Każdy z nas może włączyć się w akcję, podpisując petycję ws. ochrony ekosystemu Morza Bałtyckiego do Pana Mateusza Morawieckiego Prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej https://www.wwf.pl/godzina-dla-ziemi-2021 . 

Mikro włókna 

Zakładając, że niestety część maseczek trafi do środowiska naturalnego, istnieje niebezpieczeństwo, że odpady po-covidowe, w tym maseczki właśnie, będą narażone na działanie różnych czynników. Badania pokazują, że maseczki chirurgiczne, narażone na działania światła słonecznego, mogą uwalniać do środowiska morskiego tysiące mikroskopijnych włókien. Wiele jednorazowych maseczek wykonanych jest bowiem z tworzyw sztucznych - np. z paru warstw polipropylenu. Oznacza to, że jeśli wydostaną się do środowiska, będą rozpadać się na mikroplastik. 

Okres pandemii czasem wytchnienia dla środowiska? 

Restrykcje związane z transportem oraz podróżami spowodowały znaczące, lecz krótkotrwałe redukcje w emisjach gazów cieplarnianych. Jak podaje Nature, według danych za 2020 rok, globalna emisja dwutlenku węgla spadła w ubiegłym roku o 6,4%, czyli 2,3 mld ton. Obniżył się także poziom zanieczyszczeniu powietrza, wywołanego zmniejszonym ruchem samochodów.  

Jednakże, znacznie większe znaczenie dla jakości powietrza czy wielkości emisji gazów cieplarnianych do atmosfery będą mieć decyzje rządów dotyczące tego jak odbudować gospodarkę po kryzysie.  

 

Autorka: Antonina Konarzewska 

Redakcja: Magdalena Wieczerzyńska

 

*Przeliczone na podstawie modelu: https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/acs.est.0c02178 
** Globalna roczna produkcja plastiku, w 2019 wyniosła 368 milionów ton.