Stale rośnie liczba generowanych przez nas odpadów komunalnych. Jak pokazują dane Głównego Urzędu Statystycznego, w 2017 roku przeciętny Polak wygenerował 311 kg odpadów, w 2018 roku liczba ta wzrosła to 325 kg, natomiast w 2019 było to już aż 332 kg na mieszkańca. Biorąc pod uwagę wzrost zużycia produktów z tworzyw sztucznych jednorazowego użytku, ze względu na podjęte środki ostrożności związane z epidemią COVID-19, dane za 2020 rok mogą wyglądać jeszcze gorzej. Pandemia pokazała jak istotny i naglący jest problem gospodarki odpadami - w przestrzeni publicznej zalewały nas jednorazowe maseczki, rękawiczki i inne produkty.  Odpady i ich właściwe zagospodarowanie to obecnie jedno z największych wyzwań, z jakimi zmagają się gminy. 

Z jakimi konkretnymi problemami borykają się gminy w kontekście gospodarki odpadami?  

Na podstawie przeprowadzonych wywiadów i warsztatów z przedstawicielami gmin wiejskich, wiejsko-miejskich oraz miejskich, zmapowano największe wyzwania, z jakimi zmagają się gminy w zakresie gospodarki odpadami.  Jak poradzić sobie z rosnącą masą bioodpadów, z niską jakością selektywnej zbiorki w zabudowie wielorodzinnej czy ze spalaniem odpadów w domach? Jak rozwiązać problem wciąż wzrastających kosztów zagospodarowania odpadów? Jak wybrać optymalny sposób nakładania na mieszkańców opłat za ich odbiór i przetwarzanie? Odpowiedź na te i inne pytania, wraz z najlepszymi praktykami rynkowymi, można znaleźć w przygotowanym przez WWF i Deloitte poradniku dla gmin. Jest to pierwsze opracowanie tego typu, na polskim rynku, które przedstawia i analizuje z różnych perspektyw gminny system zagospodarowania odpadów.

Rosnąca góra odpadów 

Niemalże w każdej gminie obserwuje się wzrost masy odpadów komunalnych. Może wynikać to z rosnącej zamożności społeczeństwa i wskutek tego zwiększonego popytu na dobra konsumpcyjne. Jak gminy mogą sobie z tym poradzić? Na pewno poprzez wprowadzenie zmian na wielu płaszczyznach, dla których ramą może być koncepcja gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), która ma na celu utrzymanie zasobów jak najdłużej w gospodarce, a tym samym ograniczenie powstawania odpadów.  

Tego typu strategię GOZowe wprowadza już Amsterdam, Londyn, Paryż czy Berlin. Wierzymy, że jest to również możliwe do wprowadzenia w polskich gminach, w jaki sposób? Przede wszystkim, poprzez przeanalizowania obecnego stanu rzeczy w kontekście gospodarki odpadami. W przygotowanym przez Deloitte i WWF poradniku przedstawiono 3 etapy procesu projektowania efektywnych rozwiązań w gminach. Zebrano również przykłady dobrych praktyk, odpowiadających na najbardziej naglące problemy gmin związane z odpadami komunalnymi. 

Obok opisanych w poradniku działań skupionych na finansach, nadzorze i kontroli nad procesem zagospodarowania odpadów oraz odpowiednich regulacji prawnych, kluczowe jest podnoszenie świadomości społeczeństwa poprzez edukację ekologiczną. Mimo, że jest to proces wymagający czasu i nakładów finansowych, przyniesie on korzyści zarówno dla gmin, jak i samych mieszkańców, przedsiębiorstw komunalnych i środowiska naturalnego- od którego wszyscy zależymy.  

Wierzymy, że poradnik będzie inspiracją dla gmin, a wdrożenie uwzględnionych w nim rekomendacji pozwoli na ograniczenie problemu zagospodarowania odpadów w polskich gminach. 

Poradnik