Wielkimi krokami zbliża się 1 listopada. Wizyta na grobach bliskich często oznacza zostawienie na nich zniczy czy innych dekoracji, które niestety – szybko staną się odpadem. Skala jest porażająca, ponieważ co roku w okolicy listopada „produkujemy” na cmentarzach około 3 mln ton śmieci! Wiele z nich to odpady trudne w recyklingu, które być może będą długo zalegać na składowiskach. Zachęcamy więc, by dekorowanie grobów było symboliczne i żeby postawić na jakość – a nie na ilość. Ale jakie rozwiązanie będzie najmniej szkodzić środowisku? Podpowiadamy!
Wspominanie zmarłych to zwyczaj, który jest obecny nie tylko w naszej kulturze – zwierzęta też odwiedzają groby bliskich!
Czy recykling zniczy jest możliwy?
Tradycyjne znicze są wykonane ze szkła o innej gęstości niż szkło opakowaniowe (z którego produkuje się np. słoiki i butelki), a ich recykling jest praktycznie niemożliwy. Znicze, podobnie jak talerze, szklanki i cała zastawa stołowa powinno się wyrzucać do czarnego kontenera na zmieszane. Wyrzucone do pojemnika na szkło mogą zanieczyścić szkło opakowaniowe, co uniemożliwi jego recykling. W dodatku, często po wykorzystaniu, ubrudzone są parafiną lub woskiem, co również utrudnia ponowne przetworzenie.
Wiele zniczy ma też plastikowe elementy, które – o ile ich nie rozdzielimy od reszty znicza – także nie zostaną poddane recyklingowi. Kupując więc nowy znicz, przyczyniamy się do zwiększania stosu zalegających na składowiskach śmieci. Warto wiedzieć, że co roku, w okolicy 1 listopada, z każdego cmentarza wywożonych jest średnio 200 ton odpadów1. Lepiej niż kupować, jest więc wykorzystywać jeden lampion jak najdłużej się da, dokupując jedynie świecące wkłady.
Parafinowe wkłady i alternatywy dla wkładów
Jednak parafinowe wkłady do zniczy to kolejna ciemna strona listopadowego święta. Polska jest największym producentem świeczek w Unii Europejskiej2. Niestety duża część wkładów do zniczy jest wykonana z parafiny, która jest pochodną ropy naftowej i jest szkodliwa dla zdrowia. Badania stanu powietrza w okolicy 1 listopada pokazują wyższe niż zwykle stężenie szkodliwych substancji, m.in. benzenu, które wytwarza właśnie parafina z wkładów. Jakość powietrza ulega wtedy znacznemu pogorszeniu – co w dobie wszechobecnego smogu tylko dokłada cegiełkę do zanieczyszczeń powietrza, którym oddychamy. A same zużyte wkłady także nie nadają się do recyklingu, bo są zanieczyszczone parafiną i dymem – powinno się wyrzucać je do kontenera na odpady zmieszane.
Alternatywą dla parafinowych wkładów są takie z wosków naturalnych, np. pszczelego lub sojowego. Niestety są one trudno dostępne na przycmentarnych stoiskach. Możemy jednak jako wkład wykorzystać np. świecę skręconą z arkusza wosku albo świeczkę z naturalnego wosku, którą znajdziemy w domu. Można wykonać też taki wkład czy świeczkę samodzielnie, rozpuszczając resztki świeczek, które już mamy.
Czy elektryczne wkłady LED to dobre rozwiązanie?
Istnieją też elektryczne wkłady LED na baterie lub solarne z akumulatorkiem. To ciekawe, wielorazowe rozwiązanie, ale koniec końców, taka lampka stanie się elektroodpadem. Tego typu odpad może zawierać substancje niebezpieczne (np. metale ciężkie) i jeśli nie zostanie odpowiednio zutylizowany, może przynieść poważne szkody dla środowiska (nawet zatruć wody gruntowe, w tym wodę pitną!). Bardzo dużo tego typu elektroodpadów niestety widać pośród innych śmieci na cmentarnych śmietnikach.
Rozwiązanie może być dobre, jeśli mamy pewność, że będziemy rzeczywiście długo korzystać z tego typu wielorazowej lampki LED, a jeśli się popsuje – zawieziemy do punktu zbiórki elektroodpadów. Ale jeśli po wyczerpaniu ma wylądować w kontenerze na zmieszane, to lepszym rozwiązaniem będzie świeczka woskowa, która się po prostu wypali.
Wykorzystaj to, co jest w obiegu!
W myśl zasady zero waste – najlepszym rozwiązaniem jest wykorzystanie czegoś, co już istnieje. Zamiast kupować kolejny znicz, wymień wkład w tym, który już stoi na grobie i postaw na wieńce z suszonych kwiatów czy szyszek – będą zdobić grób przez wiele tygodni!
Coraz częściej na cmentarzach pojawiają się także specjalne szafki bądź regały, tzw. „zniczodzielnie”, które służą wymianie zniczy – umożliwiają odwiedzającym cmentarz pozostawianie używanych, ale wciąż dobrych zniczy dla innych. Zdarza się też spotkać tam także lampki LED, którym wystarczy wymienić baterie. Zachęcamy, by skorzystać z tego typu punktów – w końcu najlepiej używać tego, co już zostało wprowadzone w obieg i nie przyczyniać się dodatkowo do wytwarzania odpadów, które nieodpowiednio zutylizowane mogą przynieść dla naszej planety mnóstwo szkody.
Autorka: Aleksandra Czajkowska
Wsparcie merytoryczne: Mikołaj Troczyński, Agata Szczebyło
Źródła:
1 PortalKomunalny.pl
2 Eurostat
Szukaj
