Morskie obszary chronione

Morza i oceany zajmują ponad 70% powierzchni Ziemi, przez co mają ogromny wpływ na życie wszystkich organizmów, w tym także na nasze. Z tego powodu tak istotny jest ich dobry stan. Przynajmniej 30% obszarów morskich na całym świecie powinno zostać objętych OCHRONĄ do 2030 roku, a przynajmniej 10% - OCHRONĄ ŚCISŁĄ, na których co do zasady nie będzie można wykonywać działań ingerujących w przyrodę¹. Obecnie uważa się, że dopiero taki odsetek morskich obszarów chronionych umożliwi odbudowanie się odporności oceanów na zmianę klimatu czy inne negatywne czynniki^2.

Do 2030 roku pozostało mało czasu, a obecnie tylko ok. 6,4% światowego oceanu jest chroniona w efektywnie zarządzanych morskich obszarach chronionych, z czego jedynie 2,7% jest ściśle chroniona³.

Nie wystarczy tylko objąć obszar formalną ochroną, trzeba przede wszystkim tę ochronę wcielić w życie. Polskie morskie obszary chronione nie mają prawnie wiążących planów ochrony.

Prace nad planami ochrony dla niektórych morskich obszarów chronionych rozpoczęły się już w 2011 roku⁵ i nadal nie zostały one przyjęte przez władze. Czyli niektóre obszary nie działają skutecznie już ponad 10 lat!

Żeby ochrona przyrody była skuteczna, każdy obszar chroniony powinien mieć ustanowiony i wdrażany plan ochrony.  

Plan ochrony opisuje dany obszar, jego charakterystykę, cenne gatunki zwierząt i roślin, a także siedliska. Oprócz tego identyfikuje zagrożenia i sposoby ich minimalizowania, wskazuje zakres planowanych działań ochronnych, w tym np. wskazuje, które fragmenty mogą być udostępnione dla turystów. Zaplanowane działania muszą być właściwie wdrażane, a ich efektywność stale monitorowana. Nie zapominajmy, że potrzebne jest do tego zapewnione finansowanie i zaangażowanie odpowiedniej liczby pracowników. Niestety nie zawsze instytucje zarządzające obszarami chronionymi w Polsce mają wystarczające zasoby do tego.

Cały proces ochrony powinien uwzględniać od początku perspektywę lokalnej społeczności i jej potrzeby, jak również innych interesariuszy, ponieważ nie da się prowadzić skutecznej ochrony przyrody bez ludzi, którzy działają czy mieszkają na danym terenie.