Cele Unijnej Strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 zakładają, że do tego roku co najmniej 30% powierzchni (lądowej i morskiej) UE będzie objętych ochroną, z czego 1/3 ochroną ścisłą. Dlatego Fundacja WWF Polska zwróciła się z prośbą do naukowców o przygotowanie propozycji listy obszarów morskich, które mogłyby pełnić rolę kandydatów do objęcia tą ochroną.

Osiągnięte Porozumienie Konferencji Stron Narodów Zjednoczonych w sprawie różnorodności biologicznej (COP15) z Montrealu z grudnia 2022 r., również obierające za cel pokrycie co najmniej 30% powierzchni (lądowej i morskiej) ochroną obszarową w skali globalnej, potwierdziło zasadność tego typu wysiłków.  

24 maja 2022 r. w siedzibie Morskiego Instytutu Rybackiego – Państwowego Instytutu Badawczego odbyło się spotkanie, na którym przedstawiono cele Strategii, plan Fundacji WWF Polska dotyczący zebrania informacji nt. potencjalnych obszarów chronionych, jak i przedyskutowano z naukowcami ich wstępne propozycje w tym zakresie i ich możliwości zdobycia danych naukowych. Następnym krokiem było opracowanie naukowe, w którym zawarto propozycje nowych morskich obszarów chronionych. W efekcie powstała wstępna lista takich obszarów z opisanymi walorami przemawiającymi za objęciem ich ochroną, w oparciu o dostępną obecnie wiedzę naukową.

Należy zaznaczyć w tym miejscu, że nie są to dane wyczerpujące, w oparciu o które już na tym etapie można byłoby w każdym przypadku podjąć decyzję o zasadności objęcia ochroną poszczególnych terenów. Nie jest to też formalna propozycja samej Fundacji – materiał został przygotowany na nasze zlecenie, ale nie stanowi oficjalnego stanowiska WWF Polska w zakresie tego jakie dodatkowe obszary
winny podlegać ochronie w jakich granicach.

Jest to materiał do dyskusji, który może pomóc instytucjom odpowiedzialnym w Polsce za realizację zobowiązań wynikających ze Strategii UE w zakresie wyznaczenia dodatkowych obszarów chronionych. Tematem dalszych rozmów mogą być zarówno przedmioty ochrony tych obszarów, ich granice jak i proponowany reżim ochronny, niemniej zgromadzony materiał może stanowić cenną bazę informacji do sformułowania zobowiązań jakie Polska, tak jak i inne kraje członkowskie UE, powinny przedstawić Komisji Europejskiej.  

Wspieranie społeczności lokalnych w ochronie różnorodności biologicznej w miejscach przez nie zamieszkanych oraz na obszarach, z których korzystają od pokoleń, stanowi jeden z priorytetów Fundacji WWF Polska. W myśl tzw. inkluzywnej ochrony przyrody (ang. inclusive conservation), WWF opowiada się za pełnym włączeniem społeczności lokalnych w podejmowanie decyzji nt. sposobu i środków ochrony przyrody oraz zarządzania eksploatacją żywych zasobów przyrody na ich obszarach. W związku z tym Fundacja WWF Polska rekomenduje traktowanie propozycji poszerzenia i utworzenia nowych obszarów chronionych jako propozycji wstępnych, które z całą stanowczością powinny zostać poddane debacie publicznej, w tym przede wszystkim powinny być rzetelnie skonsultowane z miejscową społecznością, z rybakami i innymi interesariuszami związanymi z gospodarką morską i rybołówstwem. Konsultacje propozycji nowych form ochrony przyrody powinny zostać ogłoszone z odpowiednim wyprzedzeniem, w sposób gwarantujący dotarcie do wszystkich zainteresowanych oraz mieć wyznaczony odpowiednio długi termin nadsyłania uwag, tak aby umożliwić udział szerokiego grona różnorodnych interesariuszy.

Poniżej znajduje się tabela i poglądowa mapa z propozycjami obszarów:

 

Tabela 1. Zbiorcze zestawienie propozycji obszarów chronionych w polskich obszarach morskich (POM)

Lp.

Robocza nazwa obszaru

Położenie – współrzędne środka

Powierzchnia (ha)

% powierzchni POM

Informacja czy obszar stanowi część innego obszaru chronionego

Proponowana forma ochrony

1.

Warnołęka

14.390745149257889 E

53.71177313934091 N

4121,51

0,13

TAK:

- Obszar Natura 2000 Ujście Odry i Zalew Szczeciński PLH320018

- Obszar Natura 2000 Zalew Szczeciński PLB320009

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

2.

Chełminek

14.525824406558511 E

53.72315303148046 N

2948,83

0,10

TAK:

- Obszar Natura 2000 Ujście Odry i Zalew Szczeciński PLH320018

- Obszar Natura 2000 Zalew Szczeciński PLB320009

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

3.

Rafy Wolińskiego Parku Narodowego

14.484368319907656 E

53.95886867556935 N

207,16

0,01

TAK:

- Woliński Park Narodowy;

- obszar Natura 2000 Wolin i Uznam PLH320019;

- obszar Natura 2000 Delta Świny PLB320002

Ochrona ścisła (obwód ochrony ścisłej w granicach WPN)

4.

Piaszczyste siedlisko Ławicy Odrzanej

14.47536448793427 E

Y 54.23867687991167 N

6446,22

0,21

TAK:

- obszar Natura 2000 PLH990002 Ostoja na Zatoce Pomorskiej;

- obszar Natura 2000 PLB990003 Zatoka Pomorska

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

5.

Głazowisko Ławicy Słupskiej

16.559481764885025 E

54.96623870193539 N

13814,64

0,45

TAK:

- Obszar Natura 2000 Ławica Słupska PLC990001

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

6.

Piaszczyste siedlisko Ławicy Słupskiej

16.734123464363893 E

54.921195961620185 N

30926,65

1,01

TAK:

- Obszar Natura 2000 Ławica Słupska PLC990001

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

7.

Głazowisko Rowy

17.03601990480969 E

54.67541639024402 N

879,46

0,03

TAK:

- Obszar Natura 2000 Ostoja Słowińska PLH220023;

 - Obszar Natura 2000 Przybrzeżne wody Bałtyku PLB990002;

- częściowo Słowiński Park Narodowy

Ochrona ścisła (obwód ochrony ścisłej w granicach SPN)/ Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)*

8.

Rynna Słupska

17.328006009633462 E

55.26057825851623 N

86642,30

2,84

NIE

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

9.

Puckie Błota i Zatoka przy ujściu Płutnicy

18.40000192044347 E

54.730095029265385 N

65,28

0,0021

TAK:

- Obszar Natura 2000 Zatoka Pucka PLB220005;

- Obszar Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032;

- Nadmorski Park Krajobrazowy (NPK)

- Obszar Chronionego Krajobrazu (OCHK) Doliny Rzeki Płutnicy

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

10.

Ryf Mew

18.556874303612986 E

54.6979807971421 N

241,00

0,01

TAK:

- Obszar Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032;

- Obszar Natura 2000 Zatoka Pucka PLB220005;

- Nadmorski Park Krajobrazowy

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

11.

Długa Mielizna

18.72787673943941 E

54.65331620789099 N

1633,75

0,05

TAK:

- Obszar Natura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032;

- Obszar Natura 2000 Zatoka Pucka PLB220005;

- Nadmorski Park Krajobrazowy

Ochrona ścisła (rezerwat przyrody)

ŁĄCZNIE

147926,8

4,84

 

* do dalszych dyskusji – głazowisko wykracza poza granice Słowińskiego Parku Narodowego
 

obszary morskie