We wtorek 6 czerwca nad ranem w położonej na południu Ukrainy Nowej Kachowce doszło do eksplozji. W jej wyniku zniszczonych zostało 11 z 28 przęseł tamy Zbiornika Kachowskiego na Dnieprze, a także część instalacji miejscowej elektrowni wodnej.
W czwartek 8 czerwca wieczorem prezes WWF Ukraina, dr Bohdan Vykhor, uczestniczył w specjalnie zwołanym spotkaniu kryzysowym z prezydentem Ukrainy, Wołodymyrem Zełenskim. Prezydent mówił o zniszczeniach i rosyjskiej agresji oraz poprosił o wsparcie dla grupy ekspertów ds. oceny i planowania, a także o wsparcie dla wezwań do zbadania i potępienia wspomnianego wyżej ekobójstwa.
Następnie głos zabrała Margot Wallstrom (była komisarz KE ds. środowiska), wiceprzewodnicząca Parlamentu Europejskiego, Mary Robinson (była premierka Irlandii i komisarz KE) oraz szef Europejskiej Fundacji Klimatycznej Laurence Tubiana. Na koniec spotkania swoje uwagi zgłosiła również Greta Thunberg, pytając o to, jak w konkretny sposób możemy pomóc.
Grupa robocza Fundacji WWF Ukraina spotkała się już następnego dnia, tj. 9 czerwca. Podsumowano dotychczasowe działania oraz plany Fundacji WWF, do których zaliczają się m.in.: przekazanie środków na natychmiastową pomoc (tj. ratowanie ludzi, zwierząt oraz inne formy wsparcia), zobowiązanie się do zmobilizowania środków na całościowe badanie w celu oceny szkód i określenia możliwości zaspokojenia potrzeb ludzi i przyrody, przedstawienie wyników ekspertyzy (również globalnej sieci Fundacji WWF) i przesłanie jej w formie listu do Kancelarii Prezydenta Ukrainy, wraz z zapytaniem o zapotrzebowanie na konkretną pomoc Fundacji WWF, również pod względem merytorycznym.
Tragiczne konsekwencje eksplozji
„Zniszczenie tamy ma ogromny wpływ zwłaszcza na mieszkańców poszkodowanych terenów, których domy zostały zalane, i tym samym z dnia na dzień stracili oni cały swój dobytek. Przybrzeżna roślinność wodna rosnąca na północ od zapory Kachowka zginie z powodu drenażu, podczas gdy obszary położone w dole rzeki (m.in. stepy i kompleksy leśne) zostaną zalane, co doprowadzi do ich podtopienia i bezpowrotnego zniszczenia. Dodatkowo na dnie zbiornika przez lata osiadały metale ciężkie i inne toksyczne substancje, które teraz zostały uwolnione do naturalnego środowiska. Nasi eksperci ds. ochrony przyrody opracowali wstępną analizę potencjalnych skutków tego zjawiska” – informują nasi koledzy z WWF Ukraina.
Zakłócenie dostaw wody do obiektów w obwodzie chersońskim i częściowo w obwodzie zaporoskim, zanieczyszczenie Dniepru, znacznie utrudniony pobór wody niezbędnej do chłodzenia Zaporoskiej Elektrowni Jądrowej, co stanowi zagrożenie dla globalnego bezpieczeństwa jądrowego, to tylko niektóre ze skutków wyżej wspomnianego ekobójstwa. Niesie ono również za sobą bardzo negatywne konsekwencje dla środowiska przyrodniczego. Tysiące ton martwych ryb, mięczaków i skorupiaków w zbiorniku Kachowka spowodują pogorszenie się jakości wody (rozkład martwych organizmów). Śmierć poniosło również bardzo wiele zwierząt gospodarskich, domowych oraz tych przebywających w miejscowym ogrodzie zoologicznym. Zalane zostały również zapasy paszy dla zwierząt, przez co ucierpią również te z nich, które jak dotąd przeżyły.
Zachwiana równowaga w miejscowych ekosystemach lądowych, przybrzeżnych oraz wodnych może doprowadzić do utraty dzikich zwierząt dotychczas zamieszkujących te tereny. Dodatkowo w nieprzewidywalny sposób w wodzie mogą odkładać się osady rzeczne oraz erodujące materiały porwane przez nurt z lądu. Ta tragedia będzie miała również negatywny wpływ na zbiorniki wodne, obszary przybrzeżne i lądowe części trzech ukraińskich narodowych parków przyrody (Nyżniodniprowśkyj, Kamjanśka Sicz, Biłobereżża Swiatosława), a także na Rezerwat Biosfery Morza Czarnego (który jest również rezerwatem biosfery UNESCO), czy Regionalny Park Krajobrazowy Kosa Kinburnska.
Najpierw analiza, później wypowiedź
W sytuacjach kryzysowych najważniejsze jest prawidłowe rozpoznanie przyczyn i skutków tragedii. To zawsze wymaga wytężonej pracy ekspertów WWF, zebrania danych i wyciągnięcia wniosków, na co potrzebny jest czas. Nasze informacje o katastrofie nie są doniesieniami o bieżących wydarzeniach, ale bazują zawsze na eksperckiej wiedzy, dlatego pokazują się po pewnym czasie.
Oceniając postępowanie organizacji ekologicznych w nagłych, kryzysowych sytuacjach, należy brać pod uwagę ogólne reguły i standardy, do których stosują się oddziały z całego świata, w tym Fundacja WWF Polska. Zależy nam na jak najbardziej rzetelnym informowaniu naszych darczyńców, z tego powodu, aby wydać komunikat w sprawie ataku na tamę w Kachowce, musieliśmy poczekać na wynik analizy sytuacji naszych ukraińskich Koleżanek i Kolegów. Przedwczesna ocena sytuacji mogłaby wprowadzić naszych darczyńców w błąd. Aby uzyskać taką analizę potrzebne są spotkania oraz zaznajomienie się z raportami, które są wciąż niepełne, ze względu na prowadzone w tym rejonie ciężkie działania wojenne.
Niezmiennie wspieramy nasze Koleżanki i Kolegów z WWF Ukraina. Jest nam niezmiernie przykro, że wskutek działań wojennych cierpi nie tylko przyroda, ale przede wszystkim ludzie, którym od ponad roku rosyjski okupant niezmiennie odbiera poczucie bezpieczeństwa i spokoju.
Szukaj
