Żeby lasy mogły nam służyć swoimi różnorodnymi zasobami, konieczna jest przemyślana ochrona tych tętniących życiem ekosystemów. Kluczowe jest, żeby lasy były wielogatunkowe, wielowarstwowe i wielopokoleniowe. Ważne jest też wyznaczanie obszarów chronionych i obecność martwych i zamierających drzew – bo to od nich jest zależna połowa życia w lesie!
W dalszej części artykułu:
- Skąd wiemy, czy las jest zarządzany w sposób zrównoważony?
- Nie tylko kontrolowana wycinka. Jakich jeszcze form ochrony potrzebuje las?
- Ochrona lasów a życie zwierząt
- Co możemy razem zrobić dla lasów?
Skąd wiemy, czy las jest zarządzany w sposób zrównoważony?
Aby zapewnić odpowiednie standardy gospodarki leśnej, stworzono specjalne certyfikaty. Zapewniają one, że pozyskane surowce pochodzą z dobrze zarządzanego lasu, w którym dba się o zachowanie cennej przyrody. Przykładem takiego certyfikatu jest FSC®. Za jego pomocą oznakowano i objęto monitoringiem już ponad 215 mln ha lasów na kuli ziemskiej w tym także w Polsce.
Wybierając produkty z logo FSC® wspierasz zrównoważoną gospodarkę leśną. Łatwo zobaczyć to oznakowanie na opakowaniach wielu produktów w sklepach. Przy okazji rozglądając się za nimi, możemy zauważyć, jak wiele rzeczy będących darem lasu codziennie trafia do naszego domu.
Nie tylko kontrolowana wycinka. Jakich jeszcze form ochrony potrzebuje las?
Zrównoważona gospodarka leśna to więcej niż tylko wycinanie drzew w kontrolowany sposób. Przy okazji warto pamiętać, że nie każde wycinanie drzew jest złe.
● Wspieramy rębnie złożone, w których drzewa usuwane są stopniowo i dzięki temu odpowiednio zachowany jest leśny mikroklimat, a młode pokolenie drzew wzrasta w warunkach środowiskowych zapewnionych przez stary las.
● Korzystne przy przemianie pokoleń w lesie są też odnowienia naturalne, w których to nie sadzonki, a opad nasion z lokalnych drzew zapewnia nowe pokolenie lasu (tylko 14% polskich lasów odnawia się w ten sposób).
● Należy też szczególnie uwzględnić ochronę pokrywy glebowej, bo odpowiednio wykształcona zapewnia dobre funkcjonowanie ekosystemu oraz jest magazynem CO2.
Potrzebujemy drewna jako surowca, a odpowiedzialnie użytkowane zasoby lasu się odnawiać i nam służyć. Oprócz kontroli, co i gdzie jest wycinane, ważne jest też szersze spojrzenie na las jako ekosystem i krajobraz. Dbałość o odpowiednie łańcuchy dostaw, transport i poruszanie się na terenie lasów, ochrona pracowników oraz dialog z lokalnymi mieszkańcami i wiele innych. Ważne jest też to, aby promować tereny leśne w których nie jest konieczna ingerencja człowieka, by chronić i obserwować tego typu ekosytemy.
Jednym z lepszych przykładów ochrony przyrody jest pozostawianie martwego drzewa w lesie. Korzyści takiego działania jest wiele:
● duże bogactwo gatunkowe grzybów, roślin i zwierząt,
● pozytywny wpływ na siedlisko (glebę, ściółkę),
● zwiększenie magazynowania wody w lesie,
● zapobieganie erozji, magazynowanie materii organicznej, potrzebnych środowisku leśnemu pierwiastków (węgiel, azot, wapń itp.) i energii,
● ułatwienie, a czasem wręcz uwarunkowanie, odnawiania się drzewostanu,
● większa atrakcyjność krajobrazowa i turystyczna terenu.
Ochrona lasów a życie zwierząt
Pamiętać należy także o tym, że las to dom dla wielu gatunków zwierząt, w tym chronionych. Od kondycji lasów zależą losy bardzo małych zwierząt takich jak sóweczka czy dużych jak niedźwiedź, wilk czy ryś. Populacja sóweczki, najmniejszej sowy występującej w Europie, cierpi głównie z powodu utraty siedlisk. Na przykład w wyniku wycinania bardzo starych drzewostanów obecnych w większości polskich lasów, czy eliminacji z lasu martwego drewna i obumierających drzew. Sóweczki tracą wtedy swoje domy i terytoria łowieckie. Dlatego aby je chronić, wytycza się strefy ochronne wokół ich gniazd. Utrzymanie nieprzekształconych lasów obfitujących w stare drzewostany jest też ważne dla dużych drapieżników. Im bardziej naturalny jest las, tym łatwiej niedźwiedź znajdzie w nim dobre warunki do zimowego snu i żerowania. Ryś, który szczególnie stroni od człowieka, lubi rozległe kompleksy leśne, obfitujące w śródleśne polany, gdzie żerują sarny i jelenie, oraz trudnodostępne dla człowieka miejsca, gdzie znajdują kryjówkę na odpoczynek czy spokojne rozmnażanie. Wilki, choć należą do mniej wybrednych drapieżników, również preferują bardziej dzikie lasy, przynajmniej do wyprowadzenia młodych. Niezależnie od gatunku powinniśmy pamiętać, że postępująca zabudowa czy eksploatacja terenów cennych przyrodniczo, nie tylko lasów, niesie ze sobą zawsze ryzyko w postaci utraty siedlisk i ich fragmentacji. Dlatego potrzebna jest nam zrównoważona gospodarka leśna, która obok typowych lasów gospodarczych gwarantuje zachowanie lasów cenniejszych przyrodniczo, z całym ich bogactwem.
Co możemy razem zrobić dla lasów?
WWF nie ustaje w staraniach, by kolejne ważne ekosystemy leśne w Polsce i na świecie były obejmowane ochroną. Co możemy razem zrobić dla lasów?
- Rozwijajmy obszary chronione i powołujmy nowe – takie jak Turnicki Park Narodowy. Aktualnie Parki Narodowe obejmują tylko 1,1% powierzchni Polski.
- Angażujmy się w lokalne działania, bo każdy z nas może wziąć udział w konsultacjach Planu Urządzenia Lasu.
- Kupujmy rozważnie – wybierajmy produkty oznaczone certyfikatem FSC®.
- W lesie zachowujmy kulturę – czujmy się gościem w świecie dzikiej przyrody.
Szukaj
